Hoe zorgt dit patroon voor problemen?

Oké, dus jij bent iemand die anderen graag van dienst is, die anderen graag helpt en graag voor anderen zorgt. Misschien heb je hier zelfs je beroep van gemaakt. Anderen helpen en verzorgen geeft ons vaak een goed gevoel: een gevoel van voldoening, trots en ‘een goed mens te zijn’. Ook voor anderen zijn dit vaak aantrekkelijke eigenschappen: anderen waarderen jouw steun, medeleven en hulp. Je wordt waarschijnlijk gezien als een fijne partner, moeder, werknemer en vriendin.

Wanneer wordt dit dan een probleem? Het probleem zit ‘m erin dat het zorgen voor anderen ten koste gaat van jezelf. Het is een zware last om zo veel verantwoordelijkheden te dragen, om altijd alles te moeten regelen en voor iedereen te moeten zorgen. Als je daar maar lang genoeg mee doorgaat, raak je daarvan uitgeput. Omdat je zó gefocust bent op wat anderen willen en nodig hebben, ben je misschien uit het oog verloren wat jij zélf eigenlijk wilt. Je doet weinig dingen puur voor jezelf, omdat jij er plezier aan beleeft of omdat je er zin in hebt. Daar kan je uiteindelijk somber van worden. Als het leven enkel bestaat uit verplichtingen en doen wat anderen van je nodig hebben, kan jij je lusteloos en uitgeblust gaan voelen.

“Voor anderen zorgen wordt een probleem, wanneer het ten koste gaat van jezelf.”

Jij doet mee aan dit programma omdat je last hebt van terugkerende of aanhoudende lichamelijke klachten. Wat heeft het patroon Zelfopoffering te maken met lichamelijke klachten?

Doordat jij zó gericht bent op wat anderen willen en nodig hebben, ben je waarschijnlijk verwijderd geraakt van wat jij zelf fijn vindt en nodig hebt. Dit geldt ook voor jouw fysieke behoeften, zoals bijvoorbeeld de behoefte aan rust. Misschien weet je niet eens meer wat je zelf wilt of nodig hebt; misschien voel je dit ergens wel, maar ben je gewend dit te negeren.  
Wat verder vaak gebeurt wanneer je een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebt en altijd voor anderen klaarstaat, is dat je geneigd bent over je lichamelijke grenzen te gaan. Je gaat door, wanneer je lichaam aangeeft dat het genoeg geweest is. Je luistert naar je hoofd dat zegt: “Kom op, doorgaan!” in plaats van naar je lichaam.
Ten slotte kan het ook zo zijn dat jij in gedachten altijd zó met anderen bezig bent, dat dit jou veel energie kost. Hier speelt dus niet alleen het fysieke zorgen en bezig zijn met anderen, maar ook het piekeren over wat je nog moet doen en het nadenken over manieren hoe je anderen zou kunnen helpen. Dit vergt veel van je aandacht, concentratie en je geheugen; met andere woorden: mentale energie.

Op deze manieren kan het patroon Zelfopoffering ervoor zorgen dat jij uitgeput of opgebrand raakt. Je kunt hierdoor klachten krijgen als vermoeidheid, geheugen- en concentratieproblemen, hoofdpijn en slaapproblemen. Misschien levert het patroon jou veel spanning op, omdat je onder druk staat op je werk en in de knel komt om alle ballen hoog te houden. Hierdoor kun je last krijgen van verhoogde spierspanning en klachten als nekpijn en rugpijn, maar ook hartkloppingen, een benauwd gevoel, duizeligheid en buikpijn.

Het kan ook zo zijn dat je klachten niet direct het gevolg zijn van het patroon Zelfopoffering, maar dat je klachten bijvoorbeeld zijn begonnen na een infectie, na een ongeluk, na een ingrijpende levensgebeurtenis of een stressvolle periode. In dat geval kan het patroon Zelfopoffering jouw herstel in de weg staan, omdat je lichaam onvoldoende de kans krijgt om te herstellen. 

Medisch onverklaarde klachten hebben vaak niet één oorzaak, maar meerdere. Het kan dus zijn dat jouw klachten zijn ontstaan na een heftige gebeurtenis (een incident op je werk, een relatiebreuk, het overlijden van een dierbare of een ongeluk) en dat het patroon van Zelfopoffering maakt dat jouw klachten langer aanhouden.

Hiermee wil ik overigens absoluut niet zeggen dat het jouw eigen schuld is. Zoals ik eerder uitlegde: oude patronen ontstaan onbewust. Je kiest er niet voor en je doet dit niet voor je plezier. Wat jij wel kunt doen, is het leren herkennen en doorbreken van jouw patronen en daarmee de vicieuze cirkel van lichamelijke klachten.

Opdracht 1.3

Hoe ziet het patroon van Zelfopoffering er bij jou uit?

Icon schrijf eenmalig

Het patroon van Zelfopoffering kan dus allerlei negatieve gevolgen hebben. Herken jij er een aantal bij jezelf? Lukt het je ook om het verband tussen het patroon en jouw klachten te zien?

Op het eerste werkblad vind je een aantal mogelijke gevolgen terug. Je kunt hierop aankruisen welke voor jou van toepassing zijn. Misschien heeft het patroon voor jou andere gevolgen; vul die dan gerust aan.